SAKLI PAY
Miras Hukuku hükümlerine göre, miras bırakan sağlığında mal varlığı üzerinde dilediği gibi tasarruf etme hakkına sahiptir. Bir başka deyişle, miras bırakan sağlığında mal varlığını dilediği gibi devredebilmekte, bağışlayabilmekte ve mal varlığı üzerindeki diğer tasarruf imkanlarından faydalanabilmektedir. Ancak miras bırakanın mal varlığı üzerinde gerçekleştirebileceği tasarruf hakkı, saklı paylı mirasçıların sahip olduğu saklı pay oranı ile sınırlıdır. Saklı pay oranı, mirasçıların dokunulamayan yasal miras oranıdır.
SAKLI PAYLI MİRASÇILAR
Saklı pay oranı ve saklı paylı mirasçıların kimler olduğu 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 506. Maddesi’nde belirtilmiştir. Saklı paylı mirasçılar miras bırakanın altsoyu, anne-babası ve sağ kalan eşidir. 2007 yılında Medeni Kanun’da yapılan değişiklikle kardeşlerin 1/8 olarak belirlenen saklı payı kaldırıldığından, kardeşler saklı paylı mirasçılar arasında yer almamaktadır.
Miras bırakan gerçekleştirdiği tasarrufuyla saklı paylı mirasçıların yasa ile belirlenmiş saklı payını ihlal etmişse, saklı payı ihlal edilen saklı paylı mirasçı tenkis davası açmak suretiyle ihlalin giderilmesini isteme hakkına sahiptir.
SAKLI PAY ORANLARI
İhlali ile tenkis davasının konusunu oluşturan saklı pay oranları aşağıda yer almaktadır.
- Altsoy için yasal miras payının yarısı,
- Anne-baba için yasal miras payının dörtte biri,
- Sağ kalan eş için, yasal miras payının tamamı saklı pay olarak belirlenmiştir. Sağ kalan eş tek başına ya da üçüncü zümreyle birlikte mirasçıysa, yasal miras payının dörtte üçü saklı pay olarak belirlenmiştir.
Saklı payın ihlali “Tenkis Davası Nedir” makalemizde ele aldığımız miras payının ihlaline ilişkin davanın konusunu oluşturur.
SAKLI PAYIN BERTARAF EDİLMESİ
Saklı payın bertarafı istisnai olarak mümkündür. Saklı paylı mirasçının mirastan men edilmesi ancak “mirastan çıkarma (ıskat)” yoluyla mümkündür. Mirastan çıkarmanın (ıskat) mümkün olabilmesi yasa ile sıkı şartlara bağlanmıştır. Türk Medeni Kanunu’nun 510. Maddesi’nde sayılan ıskat sebeplerinden biri gerçekleşmediği sürece, saklı paylı mirasçı keyfi olarak saklı payından men edilemez.