ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNÜN KAMU DÜZENİNE UYGUN OLMASI
(ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNDE VELAYET VE KİŞİSEL İLİŞKİNİN GENİŞLETİLMESİ TALEBİYLE DAVA AÇILMAYACAĞI KARARLAŞTIRILAMAZ-YARGITAY KARARI) Evlilik birliğinin anlaşmalı boşanma ile sona erdirilebilmesi için, boşanma davasında yetkili mahkemeye, anlaşmalı boşanma dilekçesinin yanı sıra, taraf vekillerince hazırlanan ve taraflarca imza edilen anlaşmalı boşanma protokolü de sunulmaktadır. İlgili mahkemeye sunulan protokolde, taraflar boşanma ve boşanmanın tüm sonuçlarına ilişkin olarak (nafaka, tazminat, velayet gibi) mutabakatlarını belirtmektedir. Anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlanmasında, taraflara belirli oranda serbestlik tanınmış ise de boşanmanın kamu düzenini ilgilendiren yönü nedeniyle bu serbestlik sınırsız değildir. Tarafların boşanma protokolünde nafaka, tazminat ve velayet gibi konularda karar verebilme serbestisi bulunsa da protokolde yer alan bu kararların kamu düzenine aykırı olmaması gerekmektedir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2013/16444 E. 2014/1866 K. 04.02.2014 tarihli kararında, anlaşmalı boşanma protokolünde, kamu düzenine aykırı, kişilerin anayasal haklarını ihlal eden düzenlemeler yapılamayacağı, protokolde böyle düzenlemeler yer alıyorsa, ilgili maddelerin mahkeme hakimince gerekli değişikliklerin yapılmasının istenmesi, yapılmadığı takdirde, davaya çekişmeli boşanma davası olarak devam edileceğini belirtmektedir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2013/16444 E. 2014/1866 K. 04.02.2014 Tarihli Kararında: “Taraflar, kural olarak bir sözleşmenin içeriğini, kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler. (TBK. m. 26) Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkansız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin içerdiği hükümlerden bir kısmının hükümsüz olması, diğerlerinin geçerliliğini etkilemez. Ancak, bu hükümler olmaksızın sözleşmenin yapılmayacağı açıkça anlaşılırsa, sözleşmenin tamamı hükümsüz olur. (TBK. m. 27) Borçlar Kanunu’nda yer alan, sözleşme özgürlüğüne getirilen genel nitelikteki bu sınırlamalar, boşanma anlaşmaları için de evleviyetle geçerlidir. Çünkü Borçlar Kanunu Türk Medeni Kanunu’nun beşinci kitabı olup, onun tamamlayıcısıdır. (TBK. m. 646) O halde hakim, kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı ve konusu imkansız olan hükümler taşıyan bir boşanma protokolünü esas alarak boşanma kararı veremez ve böyle bir protokolü tasdik edemez. Taraflarca düzenlenip hakime sunulan, hakim tarafından da “aynen tasdikine” karar verilen protokolde; tarafların karşılıklı boşanma davalarında aşağıdaki şartlarla anlaştıkları belirtildikten sonra; “kocanın eşi aleyhine açtığı boşanma davasından feragat edeceği, kadının açtığı boşanma davasını işbu protokoldeki koşullar çerçevesinde kabul edeceği; müşterek çocukların velayetinin anneye verileceği, çocuklarla baba arasında protokolde gösterilen günlerde ve saatlerde kamuya açık mekanlarda ve gözetim altında kişisel ilişki tesis edileceği, bunun dışında çocuklar on sekiz yaşını bitirinceye kadar babanın internet, telefon veya sair olanakları kullanarak iletişim kuramayacağı veya tesadüfü olarak şahsi münasebet tesis edemeyeceği, yine çocuklar ergin oluncaya kadar velayet hakkının anneden alınması veya kaldırılması ve kişisel ilişki süresinin genişletilmesi için talepte bulunmayacağı, çocuğun babaannesi ve halasının, babaya tanınan süre zarfında çocuğu görebilecekleri, babanın çocuklar için anneye protokolde gösterilen miktarlarda iştirak nafakası ödeyeceği, tarafların birbirlerinden maddi ve manevi tazminat olarak herhangi, bir talepte bulunmayacakları, şahsi eşyaları da dahil olmak üzere eşyalarını paylaştıkları, birbirlerinden bu hususta herhangi bir hak ve alacak talep etmeyecekleri” belirtilmiştir. Protokolde yer alan “velayetin kaldırılması ve kişisel ilişkinin genişletilmesi davası açılamayacağına” ilişkin medeni hakları kullanmaktan feragate ilişkin taahhütler, medeni hakları kullanma ehliyetinden önceden vazgeçme niteliğinde olup, Medeni Kanunu’nun 23’ncü maddesine ve çocukların yüksek yararlarına açıkça aykırıdır. Bu hükümler olmaksızın ortak irade ile boşanmanın gerçekleşmeyeceği açıkça belli olduğuna göre, içerdiği şartlardaki kısmi hükümsüzlük boşanma protokolünün tamamını hükümsüz kılar. Bu şekildeki düzenlemenin bir sebebi olsa bile, boşanma tarafların ortak iradelerine dayandığından bu sebebin varlığı ve doğruluğu araştırılamayacaktır. Anlaşmalı boşanma talebiyle kendisine başvurulan eşler […]
Read more
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
BOŞANMA Boşanma Davası Boşanma; karı ve kocanın geçerli bir şekilde kurulmuş olan evlilik birliğinin hukuki bir kararla tamamen sona erdirilmesidir. Geçerli bir şekilde kurulmuş olan evlilik yasal boşanma sebepleri mevcut ise aile mahkemesinde anlaşmalı veya çekişmeli boşanma davası açılarak ancak hakim kararı ile sona erdirilebilir. Boşanma davasının açılması ile birlikte müşterek çocuk söz konusu ise çocuğun velayeti, nafaka, maddi-manevi tazminat, mal paylaşımı gibi boşanmanın eki niteliğinde olan hukuki sorunların da çözülmesi gerekmektedir. Aile mahkemesi, boşanma davası yargılaması sonucunda boşanma kararı verdiğinde, mal paylaşımı dışındaki diğer tüm çekişmeleri ortadan kaldıracak nitelikte bir karar vermelidir. Mal paylaşımı davası ise boşanma davasının kesinleşmesinden sonra veya boşanma davası ile aynı zamanda açılsa bile ayrı bir dava şeklinde yürütülmelidir. Boşanma Davası Türleri 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununa göre boşanma davası iki şekilde açılabilir: 1-Anlaşmalı Boşanma 2-Çekişmeli Boşanma Anlaşmalı Boşanma 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu, anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için belirli şartlar getirmiştir. Bu şartlar şunlardır: 1- Evliliğini anlaşmalı boşanma yolu ile sonlandırmak isteyen eşlerin öncelikle en az bir yıl evli kalmış olmaları gerekmektedir.(Bir yıldan daha kısa süren evliliklerde anlaşmalı boşanma davası öncelikli olarak çekişmeli olarak açılır sonrasında ise taraflar boşanma ve ferileri üzerine anlaşmaya vardıklarına dair protokolü mahkemeye dilekçe yoluyla bildirmesiyle birlikte çekişmeli yargı, anlaşmalı boşanmaya dönüşür.) 2- Anlaşmalı boşanmak için eşler, maddi ve manevi tüm hukuki sonuçlar üzerinde uzlaşma içerisinde olduklarını hazırlanacak olan anlaşmalı boşanma protokolü içerisinde bildirmeleri gerekmektedir. 3- Anlaşmalı boşanmalarda eşlerin davaya katılmaları zorunludur. Bu zorunluluğun sebebi eşlerin, anlaşmalı boşanma protokolü içerisinde verdikleri bildirileri hâkimin teyit etmesi gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma davasında eşler mahkemeye bir boşanma gerekçesi göstermek zorunda değillerdir. 1 yıl evli kaldıktan sonra iki eş de boşanmak istediklerini belirttiğinde hâkim boşanma kararı vermek zorundadır. Boşanmak isteyen eş, evlilik birliği içerisinde son altı ay içerisinde ikamet ettiği yerde bulunan Aile Mahkemesine boşanma istemiyle dava açabilir. Eşlerin altı aydan daha uzun bir süredir farklı yerde ikamet etmesi durumunda ise; boşanma davası davalının bulunduğu yer mahkemesinde açılmalıdır. Bu davalarla ilgilenen görevli mahkemeler, Aile Mahkemeleridir. Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde ise; boşanma davası Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmalıdır. Anlaşmalı boşanmalarda gerekli belgelerden birisi de boşanma protokolüdür. Anlaşmalı boşanma protokolünün içinde aşağıdaki maddelerde yer alan şartlar bulunmalıdır: 1- Tarafların boşanma kararı verdiklerine dair birbirine uygun iradeleri bulunmalıdır. 2- Tarafların ev eşyaları da dahil her türlü konuda anlaşmaları gerekmektedir. 3- Anlaşmalı boşanma davasında taraflar birbirinden nafaka istemezse, hâkim nafaka bağlamaz. Bu nedenle tarafların birbirinden nafaka talebi olup olmadığı, varsa miktarı protokolde açıkça yazılmalıdır. 4- Müşterek çocuk/çocuklar varsa velayetin kime verileceği konusunda tarafların anlaşması gereklidir. 5- Taraflar birbirinden maddi-manevi tazminat talep ediyorlarsa miktarı protokole yazmalıdır; eğer tazminat talepleri bulunmuyorsa tazminat talebi olmadığını protokole […]
Read more
Örnek Anlaşmalı Boşanma Protokolü
Örnek Anlaşmalı Boşanma Protokolü’nü aşağıdaki linke tıklayarak bilgisayarınıza indirebilirsiniz. [dt_button link=”https://hukukofisi.istanbul/wp-content/uploads/2018/01/anlaşmali-bosanma-protokolu.docx” target_blank=”false” button_alignment=”default” animation=”fadeIn” size=”medium” style=”default” bg_color_style=”default” bg_hover_color_style=”default” text_color_style=”default” text_hover_color_style=”default” icon=”fa fa-download” icon_align=”left”]Örnek Anlaşmalı Boşanma Protokolü[/dt_button]
Read more
