Yurt dışında alınan mahkeme kararının, o ülke harici kabul edilmesi , hüküm ve sonuç doğurması bahse konu kararın ülke mahkemelerince tanınması ve tenfizi ile mümkündür. Tanıma ve tenfiz birbirinden farklı hukuki terimler olup farklı anlamlara gelmektedir.
Tanıma ve tenfizin birbirinden farkı; tenfiz kararı ile hükmün aynı zamanda icra edilebilir olması, icra faaliyetlerinde bulunulabilmesi olarak açıklanabilir. Tanıma da mahkeme kararı sadece kesin hüküm ve kesin delil olarak kabul edilirken tenfiz de aynı zamanda kararın icrai işlemleri de yapılabilmekte , tanındığı ülkede hüküm sonuç doğurmaktadır.
Tanıma ve tenfiz kararı verilebilmesi için öncelikle yabancı mahkeme ilamının olmalı ve bu ilam o ülkenin belirlediği kurallar çerçevesinde kesinleşmiş olmalıdır. Yurt dışında verilen kararlar kesinleşmedi ise başka bir ülkede hüküm ifade etmez. MÖHUK’da açıkça belirtildiği üzere tenfiz kararı verilebilmesi için kararı veren devlet ile karşılıklılık esasına dayanan bir anlaşma veya kanun hükmünün fiili uygulamanın olması şarttır. Yani mütekabiliyet ilkesi geçerli olup karşılıklı olarak devletler bir anlaşma olması halinde yâda fiili uygulama halinde yabancı mahkeme kararını egemenliklerine yargı bağımsızlığına müdahale saymayıp , tenfiz eden devletlerin kararlarına ilişkin olarak iç hukuklarındaki düzenleme doğrultusunda tenfiz kararı vermektedir.
Yurt dışında verilen kararlar kanunlarımıza aykırı ise ülkemizde tenfizi ve tanıması yapılmaz. Önemli olan yurt dışında verilen kararın , ülkemiz kararları ile uyumlu olmalıdır. Tanıma ve tenfiz kararları esas olarak doğru verilip verilmediğine değil, tanıyacak ülkenin kanunları ile paralel olup olmadığına bakılır.
Tanıma ve tenfiz talebinde hukuki yararı olan herkes bulunabilmektedir. Yurtdışında boşanan birisi, boşanma kararı ülkede tanınmaz ise hala evli olarak gözükeceğinden tekrar evlilik yapamayacaktır. Dolayısı ile bu tür mağduriyetlerin önüne geçebilmek adına yurtdışında alınan mahkeme kararlarının tanıma işlemi bir an önce yapılmalıdır.
Boşanma ve Aile Hukukuna ilişkin davalarda Aile Mahkemeleri görevlidir. Genel olarak ise tanıma ve tenfiz davalarında Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Kanunda açıkça belirtildiği üzere tenfizine karar verilen ilamlar Türk Mahkemelerinde verilmiş gibi icra edilirler. Dolayısı ile yurtdışında aldığınız boşanma kararı , tanıma yapılıp bu karar kesinleşince , Türkiye’de verilmiş bir boşanma kararı olarak kabul edilip , Türk Mahkemelerinden alınan boşanma kararı ile aynı hükmü yerine getirecektir.
Yurtdışında verilen bir kararın , Türk Mahkemelerinde tanınma ve tenfizi için gerekli olan bazı prosedürler bulunmaktadır. Gerekli evrakların verilmemesi veya yanlış evrakların verilmesi sebebi ile bu süreç uzayabilmektedir. Burada önemli olan yazışmaların ve gerekli evrakların , yetkin , tecrübeli ve konusunda uzman hukukçular tarafından ele alınarak , vakit kaybına sebebiyet vermeden kararların tanıma ve tenfizinin yapılmasının sağlanmasıdır.
Post a comment