MİRASTA DENKLEŞTİRME NEDİR, NASIL YAPILIR?
Mirasta denkleştirme, miras bırakanın sağlığında mirasçısının ondan karşılıksız olarak aldığı malları (aynen ya da nakden) geri vermesi ve bunların miras paylaşımında dikkate alınmasıdır. Mirasta denkleştirmenin amacı, miras bırakanın sağlığında mirasçılardan biri lehine yaptığı karşılıksız bir kazandırma sonucunda mirasçılar arasındaki bozulan dengenin düzeltilmesi, başka bir deyişle mirasçılar arasındaki eşitliğin sağlanmasıdır. Miras bırakan tarafından yapılan kazandırmanın denkleştirmeye tabi olabilmesi için aşağıdaki şartlar gerçekleşmelidir: Miras bırakanın yaptığı kazandırma karşılıksız (ivazsız) bir kazandırma olmalıdır. Kazandırma sağlar arasında (ölüme bağlı bir kazandırma değil) yapılmış olmalıdır. Kazandırmanın konusu miras bırakanın mal varlığı olmalıdır. Kazandırma, lehine kazandırma yapılan yasal mirasçının yasal miras payından mahsup edilmek üzere yapılmalıdır. Denkleştirmeye tabi olacak kazandırmalar, mirasçının ekonomik bağımsızlığını kazanmasına, refahını yükseltmesine hizmet eden kazandırmalardır. Denkleştirmeye tabi kazandırmalara; düğün hediyesi ya da çeyiz verme, borcunu ödeme, mal varlığı devretme, kuruluş sermayesi verme (şirket kurma, işletme açma) gibi kazandırmalar örnek verilebilir. Denkleştirmeye tabi olmayan kazandırmalar ise; hayatın olağan akışı içerinde makul sayılabilecek, mirasçının maddi durumunda önemli değişikliklere neden olmayacak kazandırmalardır. Denkleştirmeye tabi olmayan kazandırmalara; evlenme sırasında yapılan olağan harcamalar, eğitim masrafları ve makul hediyeler örnek verilebilir. Türk Medeni Kanunu’nun 669. Maddesi’nde: “Yasal mirasçılar, miras bırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlar arası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler. Miras bırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir mal varlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi miras bırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denkleştirmeye tabidir.” hükmü yer almaktadır. Mirasçı denkleştirmeye tabi olan kazandırmaları doğrudan geri verebilir ya da miras payından mahsup ettirebilir. Denkleştirme yapılırken, kazandırmanın denkleştirme günündeki değeri dikkate alınır ve sebepsiz zenginleşme kurallarına göre yapılır.
Read more
SAĞ KALAN EŞİN MİRAS PAYI
Sağ kalan eşin miras payı, birlikte mirasçı olduğu zümreye (başka dereceden mirasçılara) göre değişmektedir. Sağ kalan eşe; * Miras bırakanın alt soyu (çocuklar – torunlar) ve altsoyu kabul edilen evlatlık ile birlikte miras kalması halinde mirasın dörtte biri, * Miras bırakanın anne ve babasıyla birlikte miras kalmışsa mirasın yarısı, * Miras bırakanın büyükanne-büyükbabası ve onların çocukları ile birlikte miras kalmışsa mirasın dörtte üçü kalır. Miras bırakanın yukarıda belirtilen yasal mirasçılarından hiç biri bulunmuyorsa; miras bırakanın sağ kalan eşten başka yasal mirasçısı yoktur ve tüm miras sağ kalan eşe aittir. BOŞANAN EŞİN MİRASÇILIK DURUMU Miras bırakan ile eşi arasındaki boşanma kararının kesinleşmesi ile boşanan eş yasal mirasçılıktan çıkar. Buna bağlı olarak boşanan eşin miras hakkı ortadan kalkar. Boşanan eş lehine boşanmadan önce yapılan bir ölüme bağlı tasarruf varsa (aksi tasarruftan anlaşılmadıkça) boşanan eş ölüme bağlı tasarruftan doğan haklarını da kaybeder. Miras bırakan boşanma kesinleşmeden ölmüşse, miras bırakanın mirasçıları boşanma davasını devam ettirebilir. Mirasçıların devam ettirdiği boşanma davası sırasında sağ kalan eşin kusurunun ispatlanması halinde, sağ kalan eşin miras hakkını kaybetme riski bulunmaktadır.
Read more
